5. Kısım - More veya Less…
#

Ders videosu

GİRİŞ
#

Bugünü hızlıca beş farklı konunun kısa bir tanıtımıyla tamamlayacağız. Bugün bu konularda ustalaşmanız gerekmiyor – bunların hepsiyle sonraki oturumlarda bol bol pratik yapacaksınız!

Bu komutların basit göründüğüne aldanmayın – hepsi aslında derin bir yapıya sahip ve birçok sistem yöneticisi bu komutların birkaçını her gün kullanır.

BUGÜNKÜ GÖREVLERİNİZ
#

Sekme tamamlama (tab completion) kullanın
Komut geçmişinde arama yapın
Bir nokta dosyasını more ve less ile okuyun
Komut isteminizi değiştirin / özelleştirin

Bu görevleri tamamlamak için Kaynaklar bölümündeki bağlantıları kullanın:

Dosya görüntülemek için more ve less komutlarını kullanmaya alışın. less içinde bir dosyanın en üstüne veya altına gitmeyi öğrenin ve bir metni aramayı deneyin.
“Sekme tamamlama”yı test edin – bu, komutları doğru girmenize yardımcı olan kullanışlı bir özelliktir. Hem komutu hem de dosya adı parametrelerini bulmanıza yardımcı olur; örneğin, les yazdıktan sonra “Tab” tuşuna basmak less komutunu tamamlar. Aynı şekilde, less /etc/serv yazıp “Tab” tuşuna basmak, komutu less /etc/services olarak tamamlayacaktır. less /etc/s yazıp tekrar “Tab” tuşuna basarak bu özelliğin belirsiz durumları nasıl ele aldığını gözlemleyin.
Artık birçok komut yazdığınıza göre, yukarı ok tuşuna basarak komut geçmişinde gezinin. Sadece en son yazdığınız komutları değil, önceki oturumlarınızdan kalan komutları da görebileceksiniz. Şimdi history komutunu deneyin – bu komut, önbelleğe alınmış tüm komut geçmişinizi (genellikle 100’den fazla giriş) listeler. Burada birkaç akıllı işlem yapabilirsiniz. En basiti, bir komutu tekrarlamaktır: Bir satır seçin (örneğin, 20. satır) ve !20 yazıp “Enter” tuşuna basarak o komutu tekrar çalıştırın. Uzun ve karmaşık komutlar yazarken bu çok kullanışlıdır. Ayrıca, Ctrl + r tuşlarına basıp aradığınız komutun herhangi bir bölümünü yazmayı deneyin. Komut isteminde geçmişten bir komutun otomatik tamamlandığını göreceksiniz. Daha fazla yazdıkça daha spesifik seçenekler görünecektir. Komutu doğrudan çalıştırmak için “Enter” tuşuna basabilir veya düzenlemek için ok tuşlarını kullanabilirsiniz. Ctrl + r‘ye basmaya devam ederek aynı komutun farklı varyasyonlarını da görebilirsiniz.
Ev dizininizdeki “gizli” dosyaları arayın. Linux’ta, “.” karakteriyle başlayan dosyalar gizli sayılır. Bu nedenle, cd yazarak ev dizininize dönün ve ls -l yazarak hangi dosyaların olduğunu gösterin. Ardından, ls -la veya ls -ltra (buradaki “a”, “all” yani “tüm” anlamına gelir) komutlarını kullanarak gizli dosyaları da listeleyin. “Dot files” (nokta dosyaları) en çok ev dizinindeki kişisel ayarları saklamak için kullanılır. Şimdi .bashrc, .bash_history ve diğer dosyaların içeriğini incelemek için less komutuyla yeni becerilerinizi kullanın.
Son olarak, ev dizininizde bir dosya oluşturmak için nano editörünü kullanın ve son beş günün nasıl geçtiğine dair bir özet yazın.

EK GÖREV
#

Şu anda terminal kabuğu olarak bash kullanıyoruz (birçok dağıtımda varsayılan olarak gelir), ancak tek seçenek bu değildir. zsh, fish veya oh-my-zsh gibi alternatifleri deneyin. Aralarındaki farkları ve özelliklerin kullanımını inceleyin.

Sonra, bir adım ileri gidip aynı terminal penceresinde birkaç kabuk oturumunu aynı anda açık tutmayı deneyin. Bunun için bir terminal çoklayıcı kullanabilirsiniz. screen daha basit ve başlangıçta biraz sade olabilir – veya birçok özellikle birlikte gelen tmux kullanabilirsiniz. “tmux’u nasıl özelleştiririm” konusunda birçok materyal bulabilirsiniz. Keyifli keşifler!